Jak radzić sobie ze złym samopoczuciem w ciąży?

Ciąża to trudny dla organizmu kobiety czas - zmiany hormonalne i fizyczne realnie wpływają na ciało, powodując mniejsze lub większe dolegliwości. Czas oczekiwania na maluszka jest pełen radości i euforii, która jednak często jest przyćmiewana przez złe samopoczucie. Jak sobie z nim radzić? Jak poradzić sobie z osłabieniem, brakiem energii, złym nastrojem i sennością? Przy współpracy ze specjalistami a Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego UM w Poznaniu radzimy, jak przetrwać ten czas. O swoich ciążowych dolegliwościach opowiedziały nam również znane mamy, zapraszamy do poznania ich historii w II odcinku serialu Niebła(c)he rozmowy o rodzicielstwie.

Samopoczucie w ciąży - na co uważać?

Każda ciąża jest inna - niektóre kobiety aż do 8 miesiąca czują się wspaniale i promienieją. Mogą ćwiczyć, nie przybierają zbyt dużo na wadze, a także nie odczuwają dolegliwości 1 trymestru. Jednak duża część kobiet zmaga się z takimi problemami, jak mdłości, osłabienie, bóle pleców czy obrzęki nóg.

Pamiętajcie, że każdą dolegliwość należy konsultować z lekarzem prowadzącym ciążę - nigdy nie bierzcie żadnych leków, suplementów czy nawet ziół bez konsultacji z lekarzem! W tym trudnym czasie odpowiadacie nie tylko za siebie, ale także Wasze maleństwo! Również gdy ciąża jest zagrożona, bezwzględnie należy przestrzegać zaleceń lekarskich i nie stosować nic na własną rękę!

Dolegliwości ciążowe

Najpopularniejszymi dolegliwościami ciążowymi, szczególnie w 1 trymestrze, są:

• zmęczenie i ospałość,
• bezsenność,
• zgaga,
• opuchlizna, szczególnie kończyn dolnych,
• brak koncentracji,
• wymioty,
• nadmierny apetyt lub jego brak,
• bóle pleców (pojawiają się głównie pod koniec ciąży),
• skurcze.

Przyczyny złego samopoczucia w ciąży

Zmęczenie, brak energii i ogólna senność to najczęściej wynik zmian hormonalnych, które zachodzą w organizmie kobiety. Wysoki progesteron sprawia, że kobiety czują się osłabione, bez motywacji, a spadek ciśnienia może powodować także senność.

Kolejną przyczyną może być wiek matki - nawet jeżeli kobieta była już wcześniej w ciąży, to kolejna może być kompletnie innym doświadczeniem. Im człowiek starszy, tym zmienia się jego ciało, hormony, wytrzymałość - dlatego też jedna ciąża mogła być bajką, a druga może okazać się skrajnie inna, tak jak w drugim odcinku serialu Niebła(c)he rozmowy o rodzicielstwie wspomina aktorka Aleksandra Szwed.

W pierwszej ciąży byłam ponoć jak na chmurce - zrelaksowana, z uśmiechem na twarzy. Nic nie mogło wyprowadzić mnie z równowagi - mówi Ola Szwed. - A w tej? To są skrajnie inne doświadczenia. To nie tak, że teraz przechodzę gehennę, ale jest to nieporównywalnie inne samopoczucie, niż przy pierwszym dziecku.

Podobne wspomnienia ma Małgorzata Socha.

Z takim rozrzewnieniem wspominam moją pierwszą ciążę - mówi Małgorzata Socha. -  Ja rzeczywiście miałam czas dla siebie. Ta pierwsza ciąża była pod tym względem wyjątkowa. Za drugim i za trzecim razem już tak nie było - bo zawsze najważniejsze były dzieci. Ciężko wytłumaczyć maluchom, że wy sie tu pobawcie, a ja pójdę poleżeć. Albo że ja dzisiaj nic nie gotuję, bo nie chce mi się, bo bolą mnie nogi. Kolejne ciąże były po prostu inne, więc inaczej na nie reagowałam.

Do tego wszystkiego pojawia się osłabienie, często spowodowane wymiotami. Jak sobie z tym radzić? Jak przetrwać ten czas, by móc cieszyć się byciem w ciąży i dobrze wspominać ten okres?

Jak radzić sobie ze złym samopoczuciem w ciąży?

Po pierwsze - pamiętaj że to minie. Większość dolegliwości mija po wejściu w 2 semestr, nazywany złotym okresem ciąży. Jednak miej na uwadze, że jeżeli wymiotujesz często, nie możesz normalnie jeść ani pić, musisz koniecznie umówić się do lekarza. Lekarz może przepisać Ci leki, które zniwelują wymioty. Poradź się także lekarza w przypadku zgagi - żeby mieć pewność, że możesz brać tabletki, dostępne bez recepty. To szkodliwy mit, że “ciąża musi boleć” czy “ciąża to nie choroba”. Nie zwracaj uwagi na osoby, które odwołują się do własnych doświadczeń i bagatelizują Twoje samopoczucie - jeżeli źle się czujesz, idź do lekarza, korzystaj z udogodnień, takich jak pierwszeństwo w kolejkach i darmowe toalety. Nie bój się dzwonić do ginekologa, jeżeli masz jakieś obawy - to jego rolą jest Ci pomóc, uspokoić lub leczyć. Nie jesteś z tym sama!

Jeżeli pracujesz, a źle znosisz 1 trymestr (do tego stopnia, że uniemożliwia Ci pracę), poproś o zwolnienie lekarskie. Musisz o siebie zadbać! Jeżeli masz możliwość, dużo śpij. Pamiętaj o regularnym nawadnianiu się, szczególnie jeśli wymiotujesz. Pij wodę, najlepiej niegazowaną. Dodawaj do niej owoce, jak cytryna czy maliny oraz miętę, żeby łatwiej przychodziło Ci regularnie picie. Dbaj też o dietę - jedz lekkostrawne rzeczy, w szczególności warzywa i owoce. Dostarczają dużo błonnika i witamin, które korzystnie wpływają na organizm. Nie oznacza to jednak, że masz rezygnować z pizzy czy hamburgerów - pamiętaj jednak, że istnieje coś takiego jak cukrzyca ciążowa, dlatego warto kontrolować swoją masę ciała i odżywiać się zdrowo (i to nie tylko w ciąży).

Zdrowa dieta pomoże Ci nie tylko na problemy z zaparciami czy biegunkami, ale także na wrażliwy żołądek oraz samopoczucie. Staraj się mieć zdrową relację z jedzeniem i nigdy nie jedz “za dwoje”. Wbrew pozorom zapotrzebowanie kaloryczne wcale się tak dużo nie zwiększa (w 1 trymestrze wcale), a im większa masa ciała, tym później będzie Ci trudniej - mogą boleć Cię stawy, plecy czy całe ciało. 

Jeżeli tego domaga się organizm, to często chodź na drzemki. Podczas snu organizm najlepiej się regeneruje, dlatego nie rezygnuj z nich. Dbaj jednak o to, by nie rozregulować swojego zegara biologicznego - zamiast iść na drzemkę ok 19, postaraj się po prostu położyć wcześniej spać, żeby móc przespać całą noc. Spróbuj medytacji, jogi lub kąpieli przy świeczkach zapachowych.

Lekka aktywność fizyczna, taka jak spacery, mogą pozytywnie wpłynąć na Twoją psychikę. Oprócz tego dotlenisz organizm, a gdy będziesz spacerować w słoneczne dni - zapewnisz sobie dodatkową dawkę witaminy D. A jeżeli nie ma przeciwskazań, nie rezygnuj z ćwiczeń (zawsze jednak skonsultuj to z ginekologiem).

Jeżeli złe samopoczucie dotyczy głównie Twoich nastrojów, skup się na relaksie. Wychodź na spotkania z przyjaciółmi, spróbuj ćwiczyć jogę, dużo odpoczywaj i rób to, co sprawia Ci przyjemność. Czytanie, spacerowanie, oglądanie seriali - to, co lubisz.

Nie bój się dzwonić do lekarza, gdy pojawiają się dolegliwości medyczne - ginekolog prowadzący ciążę będzie wiedział, czy możesz wziąć tabletki na zgagę, czy masz za mało witaminy D (która objawia się też wahaniem nastrojów) czy może trzeba zwiększyć Ci dawkę suplementów.

Czy samopoczucie w ciąży ma wpływ na płeć dziecka?

To pytanie, które często zadają sobie przyszłe mamy. Panuje powszechny i szkodliwy mit, w którym dziewczynki “odbierają urodę” oraz że kobieta wtedy czuje się gorzej. To nie jest jednak żadna prawidłowość, nie jest też to  medycznie udowodnione - przede wszystkim należy pamiętać o tym, że na samopoczucie kobiety w ciąży wpływa wiele czynników - brak snu, ogólne zmęczenie, stres a nawet to, co kobieta je. Również pogoda, a także fakt która to jest ciąża.

Nie da się więc przewidzieć w żaden sposób tego, jaką płeć będzie miało dziecko tylko na podstawie samopoczucia w ciąży. Najdokładniejsze zawsze będzie badanie USG, wykonywane zwykle około 20 tygodnia ciąży.