Chodzik dla dziecka i niemowlaka - czym jest i czy należy go stosować

Przez wiele lat chodziki były traktowane jako sprzęt wspierający dzieci w nauce chodzenia. Dziś specjaliści – fizjolodzy czy ortopedzi – są zgodni: chodziki dla dzieci nie są właściwą formą pomocy w rozwoju, więcej szkodzą, niż pomagają. W tym artykule przestrzegamy przed niekorzystnym wpływem chodzików na rozwój dziecka, a także proponujemy zdrową alternatywę.

Chodzik dla dziecka – co to jest?

Chodzik dla dziecka to urządzenie na kółkach, które w zamierzeniu ma wspierać umiejętność chodzenia maluchów i chronić je przed upadkiem. Składa się z dwóch części – stelaża z kółkami i siedziska, do którego wkłada się dziecko. Siedzący w chodziku maluch nie może samodzielnie z niego wyjść, więc sprzęt niekiedy jest również wykorzystywany jako wsparcie dla rodziców, którzy potrzebują na chwilę odpocząć od nieustannego podążania za szkrabem. W rzeczywistości jednak chodziki zaburzają prawidłowy rozwój dziecka i prowadzą do licznych wad postawy.

Od kiedy dziecko może używać chodzika?

Czy jest bezpieczny moment, w którym można zaoferować dziecku chodzik? Specjaliści uważają, że nie. Na żadnym etapie rozwoju nie jest rekomendowane wspieranie rozwoju motoryki dziecka za sprawą tego urządzenia. Niekiedy można jednak spotkać informacje mówiące, że od pewnego wieku chodzik nie będzie już aż tak bardzo niebezpieczny dla maluszków. Jedni wskazują na moment, gdy dziecko samodzielnie raczkuje. Inni twierdzą, że najwcześniej można wkładać malucha do chodzika, gdy ten potrafi siedzieć. A jeszcze inni sugerują, że czas na chodzik przychodzi wraz z postawieniem pierwszych samodzielnych kroków. Ale czy warto wtedy ograniczać naturalną ekspresję dzieci niepraktycznym urządzeniem? Odpowiedź wydaje się oczywista.

Rodzaje chodzików

Na rynku znajdziemy sporą liczbę różnych rodzajów chodzików dla dzieci, które różnią się między sobą głównie dodatkowymi funkcjami albo stopniem złożoności. Generalnie możecie spotkać się z chodzikami na kółkach, czyli klasycznymi, w których dziecko siedzi w środku i odpycha się nóżkami, w ten sposób się przemieszczając. Pomagają w tym obrotowe kółka. Ale istnieją również chodziki 3 w 1, które jednocześnie mają funkcję pchacza i rowerka. Bez względu na to, czy mówimy o wersji wielofunkcyjnej czy klasycznej, chodziki dla dzieci różnią się między sobą dodatkami. Wiele z nich to małe centra dowodzenia z licznymi zabawkami interaktywnymi, które błyszczą, grają i zachęcają do naciskania.

Zalety chodzika dla dziecka

Jeśli bardzo nam na tym zależy, to można pokusić się o wskazanie kilku zalet chodzika, którego jednak nie rekomendujemy. Przede wszystkim chodzik może być wygodny dla rodzica, który potrzebuje umieścić dziecko w jakiejś bezpiecznej przestrzeni. Ale znacznie lepiej w tym celu sprawdzą się kojce. Nie można również zaprzeczyć, że niektóre dzieci lubią korzystać z chodzików – dzięki nim są bowiem mobilne i mogą szybko pokonywać całkiem spore odległości.

Wady chodzika dla dziecka

W przeciwieństwie do zalet lista wad chodzika dla dzieci jest długa. Przede wszystkim chodziki mają negatywny wpływ na rozwój dzieci, opóźniają wykształcenie umiejętności motorycznych, a także umysłowych – pogłębiają wady postawy, źle wpływają na rozwój kończyn i zaburzają zmysł równowagi. O tych kwestiach piszemy więcej w podrozdziale „Czy chodziki są wskazane dla dziecka?”. Ale to nie wszystkie wady tego urządzenia.

Chodziki dla dzieci mogą dawać rodzicom złudne poczucie bezpieczeństwa. Niektórzy traktują je jak kojce. To bardzo duży błąd, który może się źle skończyć. Dzieci poruszają się w chodzikach bardzo szybko, więc nawet gdy znajdują się pod opieką, niespodziewanie mogą uciec. Wielkim zagrożeniem jest każda nierówność, nie wspominając o schodach. Niektórzy specjaliści twierdzą, że wiele wypadków z udziałem dzieci – jak oparzenia czy zderzenia – miały miejsce właśnie wtedy, gdy dziecko znajdowało się w chodziku.

Cechy dobrego chodzika?

Na co zwrócić uwagę, wybierając chodzik? Koniecznie sprawdźcie, czy wybrany chodzik ma atesty i certyfikaty. Chodziki, tak jak inne urządzenia przeznaczone dla dzieci, muszą spełniać normy bezpieczeństwa, choćby te regulowane przez przepisy Unii Europejskiej. Koniecznie zobaczcie, czy interesujący Was model ma hamulec, który pozwala na zablokowanie chodzika tak, by dziecko nie mogło się przemieszczać.

Równie dobrze jest wybrać chodzik, który będzie rósł wraz z dzieckiem, czyli będzie miał funkcję regulacji wysokości – dzieci szybko rosną, a ta opcja sprawia, że wyrosną z niego nieco później. Z tego samego względu istotne jest również, by chodzik miał szeroki zakres wagowy.

Ważne są również kółka – najlepiej postawić na gumowe, bo dobrze trzymają się podłogi, a dodatkowo nie rysują jej. Siedziska natomiast powinny być materiałowe, by nie powodowały odparzeń. Materiałowe, delikatne powinny być także szelki – dzięki temu unikniecie otarć na skórze dziecka.

Czy chodziki są wskazane dla dzieci?

Na pytanie, czy chodziki są wskazane dla dzieci, może być tylko jedna odpowiedź: zdecydowanie nie! Dlaczego? Bo prowadzą do wielu zaburzeń: zarówno rozwojowych, biologicznych, jak i psychicznych. Dziecko w chodziku wolniej i niepoprawnie uczy się chodzić, jego kręgosłup jest zniekształcany, podobnie jak palce i miednica. Według fizjoterapeutów chodzik rozwija także u dzieci lęk przed porażką, niechęć do podejmowania nowych wyzwań i brak wiary we własne możliwości.

Dziecko poruszając się w chodziku, stąpa na palcach, a nie na całych stopach. Nie dochodzi do tak zwanej repulsji, czyli przetoczenia się stopy od pięty do palców, czyli stopa nie pracuje prawidłowo. Przez to maluszek nie ćwiczy przenoszenia ciężaru ciała z nogi na nogę. To prosta droga do koślawienia stóp.

Maluch w chodziku nie ćwiczy właściwych partii mięśni: miednicy, nóg, tułowia, które odpowiadają za właściwą postawę dziecka. Jednocześnie obciąża te partie ciała, których nie powinien – na przykład palce, które koślawi, czy kręgosłup, najbardziej odcinek lędźwiowy, przez co go zniekształca, prowadząc do hiperlordozy.

Fizjoterapeuci ponadto uprzedzają, że chodzik może również powodować zaburzenia psychiczne. Dziecko bowiem nie potrafi odpowiednio oceniać odległości ani utrzymać równowagi – bo do tej pory robił to za niego chodzik. Czuje lęk przed samodzielnym chodzeniem, bo po prostu nie nauczyło się chronić przed upadkiem. Jest nieskore do samodzielnego chodzenia. W konsekwencji dziecko, które używało chodzika, zaczyna stawiać pierwsze kroki później niż pozostałe maluchy, jest bardziej bojaźliwe, mniej pewne, a na dodatek obciążone złymi nawykami postawy.

Jeździk – zdrowa alternatywa dla chodzika

Zdrową i wspierającą poprawny rozwój alternatywą dla chodzika jest jeździk. To urządzenie, które umożliwia dziecku jeżdżenie poprzez odpychanie się dwoma nóżkami, ułożonymi po dwóch stronach jeździka. Dziecko siada na ten sprzęt i utrzymuje równowagę, trzymając za rękojeść. Maluchy w jeździkach nie są zamknięte, więc w każdej chwili mogą z nich zejść, a siedząc na nich, w naturalny sposób przybierają właściwą postawę. Przykładami takich sprzętów są dwa nasze urządzenia – CUTIE i 4TRIKE, które przybierają formę rowerków biegowych z trzema kółkami, wspierających rozwój zmysłu równowagi i przygotowujących pod względem motorycznym do jazdy na rowerze. Drugi z nich to rowerek 3 w 1 – może być zarówno rowerkiem biegowym trzykołowym, jak i biegówką dwukołową, ale także trzykołowym rowerem z pedałami. Każda z funkcji jest związana z innym etapem rozwoju dziecka.